موزه ملی تمدن مصر، نخستین موزه از نوع خود در مصر و جهان عرب، یکی از برجسته‌ترین مراکز فرهنگی و تاریخی این کشور است که نگاهی جامع و فراگیر به تمدن شگفت‌انگیز مصر، از دوران پیشاتاریخ تا عصر معاصر، ارائه می‌دهد. این موزه با بهره‌گیری از شیوه‌های نوین نمایش، به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد تا سیر تحول جامعه مصری را از نخستین سکونت‌های انسانی گرفته تا دوران فراعنه، ادوار اسلامی، قبطی و حتی دوره معاصر دنبال کنند.
تمرکز موزه بر تعامل پویا میان مردم مصر و سرزمینشان است؛ از همین رو، مجموعه‌ای غنی از آثار باستانی، ابزارهای زندگی روزمره، لباس‌ها، موسیقی، سنت‌ها، و آیین‌های ملی و محلی در آن به نمایش گذاشته شده است.
این موزه همچنین با ارائه‌ی روایت‌هایی از زندگی و باورهای مردم در طول قرون، میراث ملموس و ناملموس مصر را به شکلی استادانه معرفی می‌کند و به عنوان مرکز مهمی برای آموزش، پژوهش و گفت‌وگوهای علمی شناخته می‌شود.
سالن مومیایی‌های سلطنتی، یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد این موزه است که امکان مشاهده‌ی مستقیم بقایای ۲۲ تن از بزرگ‌ترین فرعون‌های تاریخ مصر را فراهم کرده است.
بازدید از موزه ملی تمدن مصر، بخشی فراموش‌نشدنی از هر سفر به قاهره است و آژانس سفرنامه با ارائه‌ی تور لوکس و ویژه مصر در بهار ۱۴۰۴ این فرصت را برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و تمدن‌های باستانی فراهم می‌آورد.
در تور مصر سفرنامه در بهار ۱۴۰۴، بازدید از این موزه در کنار سایر جاذبه‌های بی‌نظیر مانند اهرام جیزه، معابد باستانی، رود نیل، و بازارهای سنتی قاهره برنامه‌ریزی شده است.
اگر رویای کشف اسرار فراعنه، لمس تاریخ زنده، و تجربه‌ی تمدنی چند هزار ساله را در سر دارید، تور مصر آژانس سفرنامه، انتخابی ایده‌آل و متفاوت برای شما خواهد بود.
مکان موزه ملی تمدن مصر
این موزه در قلب شهر تاریخی «فسطاط» در منطقه باستانی قاهره واقع شده است. انتخاب شهر فسطاط به‌عنوان محل احداث موزه کاملاً حساب‌شده بوده، چرا که این منطقه، نشانه‌هایی از تمدن‌های گوناگون را در خود جای داده است. فسطاط نماد تساهل دینی در مصر، سرزمین خاستگاه تمدن‌هاست.
فرعونیان این منطقه را به‌عنوان شهری بزرگ برگزیدند. سپس بابلی‌ها در آن سکونت گزیدند، رومی‌ها آن را پایگاهی دفاعی ساختند، یهودیان و مسیحیان آیین‌های مذهبی خود را در آن برپا داشتند و پس از فتح اسلامی، عمرو بن عاص آن را به پایتخت و محل مهاجرت مسلمانان تبدیل کرد. یکی از ویژگی‌های خاص این منطقه، وجود دریاچه‌ای طبیعی و نادر به‌نام «عین‌الصیره» است که تنها دریاچه باقی‌مانده در قاهره به‌شمار می‌آید.
ایده تأسیس موزه
ایده ساخت موزه به دوران سلطنت ملک فاروق، بین سال‌های ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۹ بازمی‌گردد. پادشاه با اصرار بر احداث موزه‌ای مشابه موزه‌های اروپایی که تمدن‌های مختلف مصر را مستند کند، پایه‌گذار این فکر بود، اما به‌دلایل گوناگون پروژه متوقف شد.
در سال ۱۹۸۲، این ایده با حمایت سازمان جهانی یونسکو جان دوباره گرفت. هدف از ساخت این موزه، حفظ میراث فرهنگی مصر باستان، جلوگیری از تاراج و نابودی آن، و تبدیل‌شدن به مرکزی آموزشی، علمی، فرهنگی و بین‌المللی بود. این موزه ظرفیت نگهداری از ۵۰ هزار شیء تاریخی را از دوران پیشادودمانی تا عصر معاصر دارد.
طراحی موزه
طراحی معماری این موزه با فنّاوری‌های نوین و سبکی بی‌سابقه در مصر، در زمینی به وسعت ۳۳.۵ جریب (حدود ۱۳۵ هزار مترمربع) انجام شده است. طراحی موزه بر عهده مهندس «دکتر غزالی قصیبه» بود که در مسابقه‌ای بین‌المللی در سال ۱۹۸۴ برنده شد. طراحی فضاهای نمایشگاهی نیز به‌دست معمار ژاپنی «آراتا ایزوزاکی» انجام شده است.
موزه از چند طبقه تشکیل شده که در رأس آن، سالنی با شکل هرم، به‌نام «سالن پانورامای فوقانی» یا «سالن هرم» قرار دارد. در این سالن ۹ صفحه نمایش سه‌بعدی روی دیوارها نصب شده‌اند که تاریخ مصر و آثار فرعونی را به‌صورت صوتی و تصویری نمایش می‌دهند. در مرکز سالن، ماکتی سه‌بعدی از کل مجموعه موزه قرار دارد. دیوارهای سالن با گچ آکوستیک پوشیده شده‌اند تا بازدیدکننده از صداهای بیرونی در امان باشد و تجربه‌ای آرامش‌بخش داشته باشد.
موزه شامل ۹ سالن اصلی است که تمدن مصر را از دوران پیشاتاریخ تا عصر حاضر به نمایش می‌گذارند. این بخش‌ها شامل زندگی روزمره، حِرَف، فرهنگ، باورها و اندیشه‌ها هستند و به‌تدریج گشایش می‌یابند. بازدید از این سالن‌ها در چارچوب یک سیر تاریخی انجام می‌شود که شامل هشت دوره اصلی است: دوران پیشاتاریخ، دوران باستان، عصر فرعونی، دوره یونانی-رومی، دوره قبطی، دوره اسلامی، دوره مدرن، و سپس دوره معاصر.
موزه همچنین دارای سالن‌های نمایش موقتی، آمفی‌تئاتر، مرکز آموزش و پژوهش، و نمایشگاهی درباره تاریخ شهر قاهره است. همچنین در این مکان رویدادهای متنوعی از جمله نمایش فیلم، همایش‌ها، سخنرانی‌ها و فعالیت‌های فرهنگی برگزار می‌شود.
سالن مومیایی‌های سلطنتی
در این سالن، ۲۲ مومیایی سلطنتی به همراه ۱۷ تابوت سلطنتی نگهداری می‌شود که از موزه مصر در میدان تحریر به این مکان منتقل شده‌اند. این انتقال طی مراسم باشکوهی در شب شنبه، سوم آوریل ۲۰۲۱ انجام شد. مومیایی‌ها مربوط به دودمان‌های هفدهم، هجدهم، نوزدهم و بیستم هستند که شامل ۱۸ مومیایی شاهان و ۴ مومیایی ملکه می‌باشد. از جمله این شخصیت‌ها می‌توان به رامسس دوم، سقنن‌را، تحوتمس سوم، ستی اول، ملکه حتشپسوت، ملکه مریت‌آمون، و ملکه احمس نفرتاری اشاره کرد. همچنین، مومیایی «پیپی اول» از منطقه آثار سقاره نیز در این بخش جای دارد.
نمایش مومیایی‌ها شامل سیر تحول آیین تدفین در تمدن مصر باستان و روش‌های مختلف مومیایی‌کردن اجساد است. فضا با نور کم و مسیری خاص طراحی شده تا حس حضور در یک مقبره واقعی به بازدیدکننده منتقل شود. تابلوهای راهنما، نمایشگرهای چندرسانه‌ای، و پنل‌های گرافیکی در سالن نصب شده‌اند و نمایش مومیایی‌ها با فناوری تعاملی و هولوگرام سه‌بعدی انجام می‌گیرد.
برجسته‌ترین آثار موزه
یکی از چشمگیرترین آثار، مجموعه‌ای از کوزه‌های سفالی مربوط به دوران پیشادودمانی است که بیش از ۷ هزار سال قدمت دارد و همچنان کیفیت و درخشندگی خود را حفظ کرده‌اند. همچنین مجموعه‌ای از آثار «فیانس» یا سفال لعاب‌دار به رنگ سبز درخشان، متعلق به دوره پادشاهی نوین به‌نمایش درآمده‌اند.
از ویژگی‌های خاص موزه، نمایش نخستین و قدیمی‌ترین ساعت‌های شناخته‌شده در تاریخ است، شامل ساعت آبی، ساعت خورشیدی، پلکان زمان‌سنج، ابزارهای کشاورزی، و نخستین شاخص نیل برای اندازه‌گیری سطح آب در هنگام سیلاب.
در کنار آن، آثاری از هنر اسلامی و قبطی، و حتی نمونه‌هایی از نان از دوران فرعونی تا امروز، ابزارهای آرایش در هر دوره، و بخشی از پوشش کعبه نیز به نمایش گذاشته شده‌اند.
در سالن اصلی نیز آثار هنرمندان معاصر مانند «محمود مختار»، «سعید الصدر»، «حسن فتحی» و دیگرانی که در دوران معاصر تأثیرگذار بوده‌اند، به نمایش گذاشته شده است. بدین ترتیب بازدیدکننده، سیر تحول تمدن مصر را در مسیرهای موزه دنبال می‌کند و با دستاوردهای مصریان از آغاز تاریخ تا امروز آشنا می‌شود.
